W Twoim domu pojawiły się dziwnie wyglądające małe owady – niewielkie chrząszcze z drobnymi łuskami lub jasne podłużne larwy z włoskami na ciele? Jeśli zastanawiasz się, jak pozbyć się tych nieproszonych gości, jesteś w dobrym miejscu. Poniżej znajdziesz kilka ważnych informacji o tych szkodnikach. Zapoznaj się ze skutecznymi metodami ich zwalczania.

Mrzyki i ich charakterystyka

Gdy kolekcjonujesz przedmioty wykonane ze skóry, piór lub innych materiałów pochodzących od zwierząt i podejrzewasz inwazję mrzyków, powinieneś zachować czujność. Na początku warto zaznaczyć, że mrzyki są bardzo specyficznymi szkodnikami ze względu na ich sposób żerowania i charakterystyczną dietę. Odżywiają się one resztkami odzwierzęcymi, przede wszystkim suchymi skórami

Omawiane owady to niewielkich rozmiarów chrząszcze z rodziny skórnikowatych. Najczęściej mieszkają w ptasich gniazdach, muzeach, archiwach i mieszkaniach. Przedstawicielem tej rodziny owadów jest m.in. mrzyk muzealny, który niekiedy może powodować znaczne szkody w zbiorach. 

Czym różni się mrzyk muzealny od mrzyka gabinetowego?

Jak właściwie wyglądają mrzyki? Ich ciało pokryte jest czarnym pancerzem, na którym znajduje się charakterystyczny wzór odmienny dla poszczególnych gatunków. Owady swoim kształtem przypominają nieco dobrze znane biedronki, z tą różnicą, że są od nich znacznie mniejsze.

Długość dorosłych mrzyków to maksymalnie 3,5 mm. Larwy są o około 1 mm dłuższe. U mrzyka muzealnego mają one kolor żółtawy z ciemniejszą główką. Ich ciało jest pokryte gęstymi włoskami. W przypadku mrzyka dziewannowca larwy mają barwę brązową. Co charakterystyczne, na końcu odwłoka włoski tworzą kępki.

Ciało dorosłych mrzyków jest kuliste, pokryte drobnymi łuskami. Chrząszcze różnią się wyglądem pokrywy skrzydeł – mrzyk muzealny jest brązowy lub czarny, a powierzchnia jego ciała usiana jest drobnymi jasnymi łuskami. W środkowej części ich czoła można zauważyć tzw. przyoczko, czyli pojedynczy narząd wzroku charakterystyczny dla tych stawonogów.

Warto też zwrócić uwagę na nieco większego mrzyka gabinetowego (znanego też pod nazwą mrzyk dziewannowiec). Na jego pokrywach skrzydeł znajdują się 3 wyraźne czarno-białe wzory przypominające faliste pasy ułożone na pokrywach skrzydłowych. Kolorystyka jego pokryw jest zdecydowanie jaśniejsza niż barwy pokryw mrzyka muzealnego.

Co ciekawe, rozwój mrzyków należy do bardzo długich cykli w świecie owadów. Trwa co najmniej kilka miesięcy. W tym czasie następuje wielokrotne przeobrażenie. U mrzyka gabinetowego larwy są brązowe, pokryte włoskami. Dorosła samica żyje kilka tygodni. Składa do 100 kremowych jaj o średnicy wynoszącej około 0,5 mm. Taki cykl rozwojowy daje realne szanse na skuteczne pozbycie się tych uciążliwych intruzów, o ile w porę zauważymy ich obecność. 

mrzyk - jak pozbyć się?

Skąd się biorą mrzyki?

Na początku warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czym są mrzyki i skąd się biorą. Mrzyki najczęściej bytują m.in. w ptasich gniazdach, gdzie odżywiają się piórami i naskórkiem ptaków oraz fragmentami ciał owadów. Stamtąd mogą przemieścić się do wnętrz pomieszczeń mieszkalnych, gabinetów i innych lokali mieszkalnych. Ma to miejsce zwłaszcza jesienią, gdy temperatura powietrza na zewnątrz spada i mrzyki szukają przestrzeni, która zapewni im lepsze warunki bytowe. Aby osiadły tam na dłużej, muszą znaleźć odpowiednie miejsce do żerowania. 

Gdzie występują mrzyki?

Pojawienie się mrzyków, zwłaszcza mrzyka muzealnego i mrzyka gabinetowego może stanowić spore wyzwanie w muzeach, archiwach, placówkach edukacyjnych i innych miejscach, gdzie przechowywane są zbiory przedmiotów wykonanych przy użyciu skóry zwierząt. Eksponaty entomologiczne, kolekcje starych książek i wypchanych przedstawicieli różnych gatunków fauny mogą stać się miejscem żerowania tych szkodników. W razie potrzeby mrzyki nie pogardzą także innego rodzaju suchym pokarmem, jak np. wędzonym lub suszonym mięsem, suszonymi owocami, przyprawami, ziołami i herbatą liściastą.

Czasami chrząszcze pojawiają się na strychach, w piwnicach i w lokalach mieszkalnych, w których znajdują się wypchane zwierzęta lub stare przedmioty skórzane. Niekiedy mrzyki znajdują schronienie pod okładziną podłogową, pod boazerią, w trudno dostępnych zakamarkach mebli i w innych zacienionych miejscach, gdzie nie są niepokojone przez człowieka. Wybierają przestrzenie o umiarkowanej temperaturze i wilgotności, dlatego mieszkania, domy i lokale niemieszkalne mogą idealnie spełniać najważniejsze wymagania tego gatunku. Larwy mrzyka giną wkrótce po opuszczeniu jaj, gdy powietrze jest chłodne i zbyt wilgotne (powyżej 60% wilgotności).

Na czym polega szkodliwość mrzyków?

Mrzyki to chrząszcze o specyficznych upodobaniach. Osobniki dorosłe odżywiają się pyłkiem kwiatów oraz nektarem, są więc zupełnie nieszkodliwe z punktu widzenia człowieka. W odróżnieniu od nich, żarłoczne larwy żerują na futrze i zasuszonych elementach pochodzenia zwierzęcego. Z tego powodu są uciążliwe dla przyrodników, bibliotekarzy, archiwistów, historyków i innych pasjonatów kolekcjonujących cenne przedmioty wyprodukowane np. ze skóry zwierząt. W ten sposób mogą one niszczyć bezcenne okazy, a nawet całe kolekcje o wartości naukowej.

Mrzyki przyciąga keratyna, czyli białka, które jest podstawowym budulcem skóry i jej wytworów – włosów oraz paznokci. Składnik ten jest dla mrzyków cennym źródłem pożywienia. Dlatego często żerują na odzieży, starych księgach, a nawet na kościach. Larwy mrzyka dziewannowca żerują na wyrobach tekstylnych i ubraniach wykonanych z jedwabiu, wełny i skóry.  

Czego nie lubi mrzyk?         

Larwy mrzyków wykazują wrażliwość na światło naturalne. Po ekspozycji na promieniowanie słoneczne zwijają się w kulkę. Dlatego unikają miejsc dobrze nasłonecznionych. Wolą ciemne pomieszczenia bez okien.

Przykładem może być mrzyk muzealny, który żyje w charakterystycznie zaprojektowanych wnętrzach z subtelnym rozproszonym światłem. W przeciwieństwie do larw, dorosłe mrzyki preferują przebywanie w przestrzeni z dostępem do słońca. 

Jak pozbyć się mrzyków?

Technika zwalczania mrzyków polega na usuwaniu jaj, larw i postaci dorosłych tych szkodników. Dość istotne jest dokładne posprzątanie otoczenia oraz sprawdzenie gablot, w których wyeksponowane są zbiory.

Fumigacja beztlenowa jako skuteczna metoda zwalczania mrzyków

Skuteczną metodą zwalczania mrzyków żerujących na okazach z kolekcji lub na dokumentach jest fumigacja beztlenowa. Polega na przepływie powietrza przez specjalne sito, które usuwa tlen i przepuszcza azot. Stosuje się ją jako dezynsekcję przeprowadzaną w muzeach, bibliotekach i archiwach z dokumentami w formie papierowej. 

Użycie generatora ozonu do eliminacji mrzyków

Do zabiegu mającego na celu eliminację mrzyków używa się także generatora ozonu. Przedmiot będący obiektem fumigacji umieszcza się w szczelnym opakowaniu z folii, która nie przepuszcza gazów. Następnie usuwa się tlen ze środka przy pomocy generatora ozonu. Znajdujące się na obiekcie chrząszcze są eliminowane poprzez uduszenie. 

Z uwagi na wypełnienie przez opary całej dostępnej przestrzeni wewnątrz opakowania, zabieg ten charakteryzuje się bardzo wysoką skutecznością. Co istotne, działa ona na wszystkie formy mrzyków począwszy od jaj, przez larwy aż do postaci dorosłych. Jeśli jego przeprowadzeniem zajmą się fachowcy od dezynsekcji, będzie on bezpieczny dla domowników i zwierząt domowych.

dezynsekcja mrzyków

Środki chemiczne używane do zwalczania mrzyka gabinetowego i muzealnego

Innym sposobem na pozbycie się mrzyków jest zastosowanie specjalnego preparatu w sprayu lub koncentracie. Wśród kontaktowych środków owadobójczych stosowanych na przestrzeni lat do walki z mrzykami wymienia się: chlorpiryfos (zakazane w Unii Europejskiej) lub dichlorfos (zakazane w Unii Europejskiej) i permetrynę. 

Warto zauważyć, że samodzielnie robione opryski ogólnodostępnymi preparatami do zwalczania i odstraszania owadów zwykle nie przynoszą tak dobrego efektu, jak profesjonalnie przeprowadzona dezynsekcja z użyciem profesjonalnych koncentratów na bazie pyretroidów (insektycydów). 

Ponadto ze względów bezpieczeństwa zwykle nie zaleca się stosowania zaawansowanych produktów owadobójczych przez amatorów. Rozpylanie preparatu bez kontroli może doprowadzić do podrażnienia dróg oddechowych, a nawet do niebezpiecznego w skutkach zatrucia i w efekcie utraty zdrowia. Dlatego zawsze należy pamiętać o zastosowaniu środków ochrony osobistej i zasad BHP podczas zabiegu. Najlepiej zaś skorzystać z możliwości specjalistycznego zwalczania mrzyków. 

Jak się pozbyć chrząszczy w domu?         

Z uwagi na niewielkie rozmiary chrząszcze i ich larwy są dość trudne do zaobserwowania, tym bardziej, że zwykle wybierają miejsca zacienione. O ich obecności mogą świadczyć ślady żerowania i odchody. Gdy w pobliżu kolekcji okazów pojawi się drobny pył w kolorze brązowym, możesz podejrzewać, że zbiorami zainteresowały się mrzyki

Charakterystyczną cechą niemal wszystkich gatunków chrząszczy uważanych za szkodniki jest to, że nie przepadają one za uporządkowanym otoczeniem. Częste sprzątanie pomaga znacznie ograniczyć ryzyko pojawienia się w domu mrzyków i innych szkodliwych owadów. Dzięki temu można też na bieżąco monitorować sytuację i natychmiastowo zareagować, gdy tylko zauważy się podejrzane ślady bytowania chrząszczy. Jeśli to nastąpi, zwalczanie mrzyków w domu najlepiej jest powierzyć profesjonalistom z firm dezynsekcyjnych.

Firmy działające w branży DDD świadczą usługi dezynsekcji, wliczając w to ozonowanie i eliminację mrzyków. Warto pamiętać, że w sprzyjających warunkach mrzyki składają spore ilości jaj, w związku z czym szybkie działanie przekłada się na większą szansę powodzenia akcji.

Co robić, by zabezpieczyć zbiory przed mrzykami?

Jednym ze skutecznych sposobów na zabezpieczenie kolekcji przed chrząszczami jest zadbanie o odpowiednią metodę przechowywania zbiorów. Otóż powinny one być umieszczone w szczelnie zamkniętych gablotach, które uniemożliwiają dostęp owadom. Co jakiś czas sprawdzaj szczelność witryn i gablot użytych do przechowywania i ekspozycji okazów. Oprócz tego zadbaj o obecność światła słonecznego w pomieszczeniu, odpowiednią wentylację i kontrolę warunków. 

Całe miejsce przechowywania kolekcji powinno być dostatecznie jasne, często odkurzane i regularnie czyszczone. W momencie zaobserwowania objawów żerowania mrzyków należy bezzwłocznie podjąć kroki mające na celu eliminację szkodników. W przeciwnym razie mogą one znacznie zwiększyć swoja liczebność w korzystnych warunkach i wyrządzić daleko idące szkody w okazach.

Dobrym rozwiązaniem jest też niedopuszczenie do inwazji mrzyków poprzez zainstalowanie gęstych siatek z małymi oczkami w oknach. Warto zadbać o to, by były one całkowicie szczelne, zwłaszcza gdy masz w domu zbiory narażone na atak mrzyków. Dzięki temu owady nie przedostaną się do wnętrza przemieszczając się z pobliskich gniazd ptaków. Można też upewnić się, że w pobliżu nie znajdują się miejsca gniazdowania. Na bieżąco należy usuwać pozostałości pożywienia, pajęczyny i martwe owady. 

Wszyscy pasjonaci starych księgozbiorów, wypchanych zwierząt i kolekcji entomologicznych powinni regularnie sprawdzać swoje zbiory pod kątem szczelności gablot. Jeśli zauważysz brązowe paprochy i uznasz je za ślady obecności owadów żerujących na Twoich okazach, skontaktuj się z profesjonalna firmą dezynsekcyjną, która przeprowadzi skuteczną dezynsekcje i pomoże Ci pozbyć się kłopotliwych lokatorów. 

Zaufaj nam jak setki innych zadowolonych klientów!